بررسی تطبیقی عملکرد خواجه نصیرالدین طوسی و خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی نسبت به بحران عصر ایلخانی

پایان نامه
چکیده

بزرگان بسیاری در گستره ای زمانی به وسعت تاریخ ایران، به نقش آفرینی در عرصه های متفاوت از علوم، اقتصاد و سیاست پرداخته اند و این حضور،گاه چنان پررنگ بوده که پس از گذشت قرن ها، هنوز بر صفحات تاریخ ایران خودنمائی می کنند. از جمله این بزرگ مردان ایرانی، خواجه نصیرالدین طوسی و خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی هستند؛ که در دوران پرهیاهوی مغول پا به عرصه ی حیات نهادند. درسده ی هفتم هجری از قتل عام مردم و ویرانی شهرها و قصبات گرفته تا انهدام کتابخانه ها و مراکزعلمی و به دنبال آن اوضاع نابسامان سیاسی- اقتصادی، همه ماحصل هجوم عظیم و ویرانگری بودکه مغولان از نواحی صحرای گوبی و جبال تیانشان به سوی ماوراءالنهر و ایران آغاز کرده بودند. با اینکه پیامد این هجوم، یک دوره فترت فرهنگی در ایران بود ولیکن دیری نپایید که از درون ویرانه ها، علما و دانشمندانی چون خواجه ی طوس و رشیدالدین همدانی ظهور کردند که توانستند خدمات ارزنده ای به اسلام و مسلمین و فرهنگ سرزمین خود ارائه دهند. این دو عالم بزرگ با افق دید گسترده خویش، یکی در عرصه سیاست و تدبیر امور و دیگری در زمینه علم ودانش، نه تنها تمدن ایرانی را از ورطه ی نابودی نجات دادند؛ بلکه باعث رشد و گسترش فرهنگ و تمدن ایرانی ـ اسلامی و ترمیم سیاسی - اقتصادی آن گردیدند. باعنایت به این موضوع، پژوهش حاضر درصدد است تا به روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای منابع دست اول تاریخی و کتابخانه ای با تحلیل و بررسی تطبیقی عملکرد خواجه نصیرالدین طوسی و خواجه رشیدالدین همدانی، آن ها را به عنوان عناصر علمی مهم در بحران عصر مغول معرفی کند و نقش هر یک از آن ها را در پاسخگویی به این بحران در عرصه های متفاوت اقتصاد، سیاست و اخلاق و تأثیر هریک را در احیاء و حفظ تمدن ایرانی - اسلامی تبیین و تحلیل نماید.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تََاَمّلی در اندیشه اقتصادی خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی

رشیدالدین فضل‌الله همدانی (645-718 ق/ 1247- 1318 م) طبیب، مورخ، وزیر و سیاستمدار برجسته سلاطین بزرگ ایلخانی، غازان و اولجایتو، به شمار می رود. بدون تردید فعالیت‌های اجتماعی این وزیر مدبر و دانشمند در گرایش سلاطین متأخر ایلخانی به اعمال یک سلسله اقدامات اصلاح طلبانه خصوصاً در زمینه اقتصادی و توسعه شهر و روستا و تثبیت نظام مالیاتی به نحو کاملاً چشم‌گیری مؤثر بوده است. از این روی شایسته است فعالیتها...

متن کامل

موقوفات خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی

چکیده وقف به عنوان یکی از سنت های مهم در تاریخ ایران بعد از اسلام در حیات فرهنگی و تمدنی ایران نقش مهمی داشت. در پی هجوم مغولان به ایران، بسیاری از موقوفات در معرض غارت و بی سامانی قرار گرفت. با تأسیس حکومت ایلخانی تلاش هایی برای جلوگیری از تداوم این وضع شروع شد که باروی کار آمدن غازان خان و اسلام آوردن او و سپس اولجایتو وقف در دوره ای از شکوفایی قرار گرفت. در این میان نقش وزیران و دبیران ایر...

تََاَمّلی در اندیشه اقتصادی خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی

رشیدالدین فضل الله همدانی (645-718 ق/ 1247- 1318 م) طبیب، مورخ، وزیر و سیاستمدار برجسته سلاطین بزرگ ایلخانی، غازان و اولجایتو، به شمار می رود. بدون تردید فعالیت های اجتماعی این وزیر مدبر و دانشمند در گرایش سلاطین متأخر ایلخانی به اعمال یک سلسله اقدامات اصلاح طلبانه خصوصاً در زمینه اقتصادی و توسعه شهر و روستا و تثبیت نظام مالیاتی به نحو کاملاً چشم گیری مؤثر بوده است. از این روی شایسته است فعالیتها...

متن کامل

بررسی تطبیقی اندیشۀ اخلاقی ارسطو و خواجه نصیرالدین طوسی

این مقاله بر مبنای بررسی تطبیقی نظرات اخلاقی ارسطو و خواجه نصیرالدین طوسی و بررسی شباهت دیدگاه‌های اخلاقی آنان نگاشته شده است. چنانکه نشان داده خواهد شد، فضایل اخلاقی نقش مهمی را در رسیدن به سعادت ایفا می‌کنند. سعادت برترین خیری است که هر کس فقط به‌خاطر خود سعادت، به‌دنبال آن است. خواجه نصیر همچون ارسطو می‌اندیشید که اخلاقیات، مبانی و پایه‌های عینی و واقعی دارند؛ اما برخلاف ارسطو، باور داشت که ...

متن کامل

عرفان خواجه نصیرالدین طوسی

یکی از دانشمندان بزرگ اسلامی که در رشته های مختلف علوم متداول صاحب نظر بوده ‘ استاد البشر و عقل حادی عشر خواجه نصیرالدین طوسی – قدس سره – است . این دانشمند والا مقام در منطق و ریاضیات و فلسفه و کلام و هیأت و نجوم و اخلاق و عرفان نظری تألیفات ارزشمندی دارد که وی را در میان مؤلفان و دانشمندان اسلامی ممتاز ساخته است . باوجود این خواجه در زمینه های عملی همچون سیر و سلوک و تخلق به اخلاق و ملکات عالی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023